Τα ταξίδια του Νίκου Καζαντζάκη

Ταξίδια

Ο Καζαντζάκης ταξίδεψε πολύ στη ζωή του: Νάξος, Αθήνα, Παρίσι, Άγιον Όρος, Καύκασος, Βιέννη, Βερολίνο, Ιταλία, Κύπρος, Παλαιστίνη, Αίγυπτος, Σινά, Ρωσία, Κίνα, Ιαπωνία,Ισπανία, Τσεχοσλοβακία, Αγγλία, Γαλλία, Ολλανδία, Γερμανία, Αυστρία, Γιουγκοσλαβία κ.α.

Το 1922 επισκέφτηκε τη Βιέννη, όπου ήρθε σε επαφή με το έργο του Φρόυντ και τις βουδιστικές γραφές. Επισκέφτηκε ακόμα τη Γερμανία, ενώ το 1924 έμεινε για τρεις μήνες στην Ιταλία. Την περίοδο 1923-1926 πραγματοποίησε επίσης αρκετά δημοσιογραφικά ταξίδια στη Σοβιετική Ένωση, την Παλαιστίνη, την Κύπρο και την Ισπανία, όπου του παραχώρησε συνέντευξη ο δικτάτορας Πρίμο ντε Ριβέρα.^[5] Τον Οκτώβριο του 1926 πήγε στη Ρώμη και πήρε συνέντευξη από τον Μπενίτο Μουσολίνι.^[5] Επίσης, εργάστηκε ως ανταποκριτής των εφημερίδων Ακρόπολις, Ελεύθερος Λόγος, Ελεύθερος Τύπος, Η Καθημερινή κ.ά.^[8] Είχε, βέβαια, γνωριστεί με την Ελένη Σαμίου, το 1924 (το διαζύγιο με την Γαλάτεια εκδόθηκε το 1926), με την οποία έζησε 21 χρόνια χωρίς γάμο. Παντρεύτηκαν το 1945 κι αυτό γιατί με τον καλό του φίλο, τον Άγγελο Σικελιανό και τη δεύτερη γυναίκα του, θα πήγαιναν στις ΗΠΑ. Το 1925 ο Καζαντζάκης συλλαμβάνεται στο Ηράκλειο της Κρήτης, αλλά κρατείται μόνο για είκοσι τέσσερεις ώρες, επειδή από το 1924 είχε αναλάβει την πνευματική ηγεσία μιας κομμουνιστικής οργάνωσης δυσαρεστημένων προσφύγων και παλαιμάχων από τη Μικρασιατική εκστρατεία.^[5] Σ' αυτό το επεισόδιο αναφέρεται οΠαντελής Πρεβελάκης και η Έλλη Αλεξίου.^[11]

Το 1927 ξεκίνησε την ανθολογία των ταξιδιωτικών του άρθρων για την έκδοση του πρώτου τόμου του Ταξιδεύοντας, ενώ το περιοδικό Αναγέννηση, του Δημήτρη Γληνού, δημοσίευσε την Aσκητική, το φιλοσοφικό του έργο. Τον Οκτώβριο του 1927, ο Καζαντζάκης φεύγει για τη Μόσχα προσκαλεσμένος από την κυβέρνηση της Σοβιετικής Ένωσης, για να πάρει μέρος στις γιορτές για τα δεκάχρονα της Οκτωβριανής Επανάστασης. Εκεί γνωρίστηκε με τον Ελληνορουμάνο λογοτέχνη Παναΐτ Ιστράτι, μαζί με τον οποίον επέστρεψε στην Ελλάδα. Τον Ιανουάριο του 1928 στο θέατρο «Αλάμπρα», στην Αθήνα, μιλάνε εξυμνώντας τη Σοβιετική Ένωση, ο Καζαντζάκης και ο Ιστράτι. Στο τέλος της ομιλίας έγινε και διαδήλωση. Τόσο ο Καζαντζάκης όσο και ο συνδιοργανωτής της εκδήλωσης Δημήτρης Γληνός διώχθηκαν δικαστικά. Η δίκη ορίσθηκε στις 3 Απριλίου, αναβλήθηκε μερικές φορές και δεν έγινε ποτέ.

Τον Απρίλιο, ο Καζαντζάκης, ξαναβρέθηκε στη Ρωσία, όπου γράφει ένα κινηματογραφικό σενάριο για το ρωσικό κινηματογράφο με θέμα από τη Ελληνική Επανάσταση του 1821,Το Κόκκινο Μαντήλι.^[2] Τον Μάιο του 1929 απομονώθηκε σε ένα αγρόκτημα στην Τσεχοσλοβακία, όπου ολοκλήρωσε στα Γαλλικά τα μυθιστορήματα Toda-Raba (μετονομασία του αρχικού τίτλου Moscou a crié) και Kapétan Élia. Τα έργα αυτά εντάσσονταν στην προσπάθεια του Καζαντζάκη να καταξιωθεί διεθνώς ως συγγραφέας. Η γαλλική έκδοση του μυθιστορήματος Toda-Raba έγινε με το ψευδώνυμο Nikolaï Kazan. Το 1930 θα δικαζόταν, πάλι, ο Καζαντζάκης για αθεϊσμό, για την Ασκητική. Η δίκη ορίσθηκε για τις 10 Ιουνίου, αλλά κι αυτή δεν έγινε ποτέ.

«	Γιατί το Φως είναι ένα, αδιαίρετο, κι οπουδήποτε νικήσει ή νικηθεί, νικάει και νικιέται και μέσα σου.	»
—Νίκος Καζαντζάκης, Αναφορά στον Γκρέκο

To 1931 επέστρεψε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε εκ νέου στην Αίγινα, όπου ανέλαβε τη συγγραφή ενός γαλλοελληνικού λεξικού. Mετέφρασε ακόμα τη Θεία Κωμωδία του Δάντη. Επίσης, έγραψε ένα μέρος των ωδών που ονόμαζε κάντα. Αυτά ενσωματώθηκαν αργότερα σ' έναν τόμο με τίτλο Τερτσίνες (1960). Αργότερα, ταξίδεψε στην Ισπανία ξεκινώντας παράλληλα τη μετάφραση έργων Ισπανών ποιητών. Το 1935 πραγματοποίησε ταξίδι στηνΙαπωνία και την Κίνα εμπλουτίζοντας τα ταξιδιωτικά του κείμενα. Λίγο αργότερα, πλήθος κειμένων του δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες ή περιοδικά, ενώ το μυθιστόρημά του Ο Βραχόκηπος, που το είχε γράψει στα Γαλλικά, εκδόθηκε στην Ολλανδία και τη Χιλή. Κατά την περίοδο της κατοχής, συνεργάστηκε με τον Ιωάννη Κακριδή για την μετάφραση της Ιλιάδας.

Το 1943 ολοκλήρωσε το γράψιμο του μυθιστορήματός του Bίος και Πολιτεία του Aλέξη Zορμπά.

____________________

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B6%CE%AC%CE%BA%CE%B7%CF%82

Νίκος Καζαντζάκης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Helena González-Vaquerizo: La Odisea cretense y modernista de Nikos Kazantzakis

 (Nikos Kazantzakis’ Cretan and Modernist Odyssey)

 • Categorized as Υπό εκπόνηση διατριβές

Helena González-Vaquerizo: La Odisea cretense y modernista de Nikos Kazantzakis (Nikos Kazantzakis’ Cretan and Modernist Odyssey). Departamento de Filología Clásica, Universidad Autónoma de Madrid.

Supervisors:

• Rosario López Gregoris, Universidad Autónoma de Madrid.
• Mª Eugenia Rodríguez Blanco, Universidad Autónoma de Madrid.

Committee:

• Pedro Bádenas de la Peña, Consejo Superior de Investigaciones Científicas (President).
• Pilar Hualde Pascual, Universidad Autónoma de Madrid (Secretary).
• José António Costa Ideias, Universidade Nova de Lisboa (Vocal).
• Antonio Cascón Dorado, Universidad Autónoma de Madrid (Vocal).
• Ernest Emily Marcos Hierro, Universitat de Barcelona (Vocal).

Date: 5 / 07 /2013

Calification:

Apto cum laude.

European Mention: Greek language summary and discussion.

Referees for the European mention: Erasmia Stavropoulou (Kapodistrian and National University of Athens) and Anastasia Markomichelaki (Aristotelian University of Thessaloniki)

Summary:

This thesis studies books V-VIII of Nikos Kazantzakis Odyssey (1938) from a comparative and interdisciplinary point of view. The comparision is established not only between the modern work and it’s ancient model (Homer’s Odyssey), but also between the modern work and those other sources, both ancient and modern, and not exclusively literary, that may have had influence on it’s composition.

The study, focused on the Cretan elements within the poem, leaded to two main conclusions: Crete is the interpretative key of the poem and the poem has a Modernist character.

The thesis first deals with the author’s life and work, as well as the Odyssey’s formal characteristics and it’s content. Outstanding matters are metric, epic genre, structure, philosophical influences and the reception of the work.

The main chapter (4) deals with the compositive mechanisms of the poem thorugh the literary game of the tale within the tale and the topic of the “false tale” in Homer’s Odyssey. Likewise, those elements from the neohelenic tradition that have been used by the poet are analysed. Special attention is given to the influence of Cretan archaeology, religion and mythology in the poem. All these elements link the new Odyssey with outstanding works of European Modernism that share with it the use of the mythical method, the complex mechanism of rewriting, the games between fiction and real or the subjective space-time relationship.

Throughout this analysis this study places Nikos Kazantzakis’ Odyssey in the framework of European Modernism. Such an approach not only attains a better understanding of the work, it also enables us to value the author’s latter works from a new and clarifying perspective.

_____________
Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών
European Society of Modern Greek Studies
http://www.eens.org/?p=3250

Μια παράσταση επίκαιρη, καθώς το 2013 συμπληρώθηκαν 130 χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Καζαντζάκη, ενώ φέτος, 400 χρόνια από τον θάνατο του Ελ Γκρέκο.

ΤΑΚΗΣ ΧΡΥΣΙΚΑΚΟΣ: «Η λεύτερη φωνή του Καζαντζάκη είναι η πιο κατάλληλη αυτήν την εποχή»

Γράφει: Ελένη Φουντουλάκη*



«Αυτήν την εποχή που αισθάνομαι ότι η χώρα μου έχει υποδουλωθεί ουσιαστικά, πιστεύω ότι η λέφτερη φωνή του Καζαντζάκη είναι η πιο κατάλληλη. Και η κραυγή του αυτή πρέπει να ακουστεί» λέει ο ηθοποιός Τάκης Χρυσικάκος ο οποίος πρωταγωνιστεί και σκηνοθετεί τη θεατρική παράσταση “Αναφορά στον Γκρέκο” του μεγάλου Κρητικού συγγραφέα Νίκου Καζαντζάκη που “ανεβαίνει” στην σκηνή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ. για τη χειμερινή περίοδο.
Μια παράσταση επίκαιρη, καθώς το 2013 συμπληρώθηκαν 130 χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Καζαντζάκη, ενώ φέτος, 400 χρόνια από τον θάνατο του Ελ Γκρέκο. Με αφορμή το έργο οι “διαδρομές μίλησαν με τον σπουδαίο ηθοποιό για την παράσταση, τη σχέση του με τον Καζαντζάκη και την Κρήτη, το Θέατρο, τον ρόλο του Πολιτισμού σε περιόδους κρίσης. Ο ίδιος πιστεύει πάντως ότι πριν χρεοκοπήσουμε οικονομικά, χρεοκόπησαν πρώτα οι αξίες μας ενώ πολλά βασίζονται και στην έλλειψη παιδείας.
Η “Αναφορά στον Γκρέκο”, είναι το τελευταίο έργο του μεγάλου Κρητικού συγγραφέα. Ενα είδος πνευματικής αυτοβιογραφίας ή, όπως τη χαρακτηρίζει ο ίδιος ο Καζαντζάκης, μια “αναφορά” με τη στρατιωτική έννοια του όρου, σχετικά με τους στόχους του και τις προσπάθειές του. Υπάρχει κάποιος λόγος που επιλέξατε να παρουσιάσετε αυτήν την περίοδο το συγκεκριμένο έργο, μια περίοδο που η Ελλάδα και οι Ελληνες περνάνε από μια μεγάλη δοκιμασία;
Τα τελευταία χρόνια τέτοιες επιλογές κάνω. Πριν τον Καζαντζάκη, ανέβασα έργο του Παπαδιαμάντη. Διότι πιστεύω ότι η οικονομική κρίση που βιώνουμε είναι πρωτίστως κρίση αξιών. Γι’ αυτό και η κοινωνία πρέπει να στρέψει την προσοχή της στις μεγάλες αξίες μέσα από τα έργα των ιερών φωνών του Καζαντζάκη, του Παπαδιαμάντη κ.ά.. Να ξαναδούμε από πού ερχόμαστε και γιατί αποκοπήκαμε από τις ρίζες μας. Πιστεύω ότι τα θέλαμε όλα χωρίς να κάνουμε τίποτα, π.χ. να έχουμε χρήματα χωρίς να δουλεύουμε, να παίρνουμε διπλώματα χωρίς να μελέτη, χωρίς να κοπιάζουμε. Επομένως όλα είναι ζήτημα Παιδείας. Και η Παιδεία, η Εκπαίδευση έχει μέσα το ρήμα παιδεύομαι για να αποκτήσω την γνώση. Ειδικά αυτή την εποχή που αισθάνομαι ότι η χώρα μου έχει υποδουλωθεί ουσιαστικά, πιστεύω ότι η λέφτερη φωνή, του Καζαντζάκη είναι η πιο κατάλληλη. Και η κραυγή του αυτή πρέπει να ακουστεί. Αλλωστε αυτό είναι το τελευταίο μεγάλο του έργο όπου όλες οι αρχές της ζωής του, της σκέψης του, της διαδρομής του, όλα τα νοήματα, τα “πιστεύω” του, όλα είναι συμπυκνωμένα μέσα εκεί.

Ποια είναι τα διαχρονικά μηνύματα που στέλνει το έργο;
Στέλνει τα μηνύματα του ανθρώπου που αγωνίζεται και πονάει. Γιατί αυτό είναι το γνώρισμα του Καζαντζάκη. Αυτός ήταν και ο δικός του αγώνας: ο πόνος του αγωνιζόμενου ανθρώπου. Και να μπορέσει να τονίσει όσο μπορεί την αγάπη και την ελευθερία του ανθρώπου. Επίσης ένα άλλο στοιχείο που είναι πολύ σημαντικό για μένα είναι η φοβερή πίστη που έχει ο Καζαντζάκης. Είναι κάτι που με συγκινεί πάρα πολύ, γιατί μέσα από αυτό πηγάζει και η δύναμή του. Επίσης η λατρεία του για την Κρήτη, ό,τι και αν έγραφε, ό,τι κι αν έκανε ήταν για να βοηθήσει τον τόπο του.
«Γιατί πιστεύοντας με πάθος κάτι που δεν υπάρχει ακόμα, το δημιουργούμε… ανύπαρχτο είναι ό,τι δεν πεθυμήσαμε αρκετά», έγραφε χαρακτηριστικά ο Ν. Καζαντζάκης. Ναι, είναι βαθιά θρησκευόμενος ο λόγος του Καζαντζάκη.
Είχε βαθιά πίστη αλλά είχε με τον δικό του τρόπο. Δεν ακολουθούσε τους παπάδες αλλά ακολουθούσε την πρωτογενή πορεία του Χριστού, δεν ακολουθούσε την εξουσία αλλά την ουσία της θρησκείας, και αυτή ήταν η μεγάλη ρήξη που είχε με την Ελλαδική Εκκλησία. Δεν είχε να κάνει με την πίστη του. Η πίστη του ήταν βαθιά και μακάρι να την είχαν όλοι.
Πρωταγωνιστείτε αλλά και σκηνοθετείτε μαζί. Αντιμετωπίσατε δυσκολίες ως προς την προσέγγιση του διπλού αυτού ρόλου;
Βέβαια αντιμετώπισα. Τέσσερις μήνες χρειάστηκαν για να κάνω τη θεατρική προσαρμογή αφού επέλεξα αποσπάσματα από την “Αναφορά στον Γκρέκο” ενώ έπειτα χρειάστηκαν και τέσσερις μήνες καθημερινές πρόβες. Χάραξα μεν πώς θα γίνει η παράσταση αλλά επειδή δεν μπορούσα να έχω την εικόνα του εαυτού μου, με βοήθησε πολύ η Εμμανουέλα Αλεξίου στη σκηνοθεσία, η οποία κατάγεται και αυτή από την Κρήτη ενώ στις μουσικές επιλογές ο “Χαΐνης” Δημήτρης Αποστολάκης.

Η κρίση επηρεάζει το Θέατρο, τις Τέχνες γενικότερα;
Ναι, απόλυτα την επηρεάζει. Εγώ είχα την ουτοπία πως μέσα από την κρίση αυτή που ζούμε, τα πράγματα θα γινόταν καλύτερα με την έννοια ότι ο κόσμος θα στρεφόταν σε αξίες πιο πραγματικές. Αλλά δυστυχώς αυτό δεν έγινε. Είναι τόσο διαβρωμένη η ελληνική κοινωνία από τη μεταπολίτευση και ύστερα, που βλέπουμε ότι και στο θέαμα π.χ. στην τηλεόραση, στο Θέατρο όπως και στις άλλες εκδηλώσεις της ζωής μας, ο κόσμος προτιμά ό,τι πιο φθηνό. Βεβαίως υπάρχει μια μικρή μερίδα που αναζητούν το ποιοτικό και σε αυτήν απευθυνόμαστε.

Πώς βλέπετε τις προσπάθειες των ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. και ειδικότερα του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης;
Πιστεύω ότι αυτό που τόλμησε να κάνει η αείμνηστη Μελίνα, ένας άνθρωπος με όραμα, δεν το έκανε κανένας άλλος υπουργός Πολιτισμού από τον θάνατό της και μετά. Η Τέχνη, ο Πολιτισμός δεν θέλει λογιστική διαχείριση αλλά έναν άνθρωπο με έμπνευση και όραμα. Σήμερα δυστυχώς φτάσαμε στο σημείο κάποιοι δήμαρχοι -διορισμένοι των κομμάτων- να κλείνουν τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. που με τόσο κόπο και πόνο γίνανε. Υπουργοί πολιτισμού να μην παρέχουν κονδύλια. Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης είναι σήμερα ένα από τα ελάχιστα που συντηρούνται με κόπο, με ιδρώτα και με ελάχιστα χρήματα. Κλείνουν Θέατρα και πρέπει να φωνάξουμε γι’ αυτό, να κάνουμε ό,τι μπορούμε για τον Πολιτισμό μας. Στην Κρήτη από τις παραστάσεις που έδωσα πέρυσι, είδα την αξία του έργου, είδα την συγκίνηση που προκαλεί και τι σημαίνει για την Κρήτη ο Καζαντζάκης. Γι’ αυτό και την πρότεινα στον φίλο μου Μιχάλη Αεράκη, η παράσταση να έρθει και να παρουσιαστεί κανονικά στην Κρήτη, ίσως σε όλη την Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Πρέπει να δείξουμε την ταυτότητά μας, πρώτα σε εμάς και μετά παρά έξω.

Ποιος ο ρόλος του Πολιτισμού και των πνευματικών ανθρώπων σε περιόδους κρίσης;
Σε περιόδους κρίσης οι πνευματικοί άνθρωποι βγαίνουν μπροστά και κάνουν πράγματα. Όμως σήμερα, στην Ελλάδα της κρίσης, συμβαίνει κάτι που πρέπει να ψάξουμε και να βρούμε τις αιτίες: Οι πνευματικοί άνθρωποι αυτήν την εποχή που διανύουμε, σωπαίνουν. Κάποιος λόγος υπάρχει. Εχει επικρατήσει ο βούρκος, οι “φελοί”, το εύκολο; Τι έχει κάνει τους πνευματικούς ανθρώπους αυτήν τη στιγμή να σωπαίνουν; Ίσως γιατί οι άνθρωποι δεν τους ακούν.

Η σχέση σας με την Κρήτη ποια είναι;
Εγώ κατάγομαι από τη Μάνη, αλλά πιστεύω ότι αυτοί οι δύο τόποι, η Κρήτη με τη Μάνη, έχουν κοινά σημεία όπως και οι άνθρωποί τους έχουν μεγάλη ευθύνη. Εγώ προσωπικά πιστεύω ότι έχω μεγάλη σχέση με τον Καζαντζάκη και την Κρήτη ως προς τον τρόπο, τον δωρικό που βλέπω τα πράγματα. Για μένα τα πράγματα είναι απόλυτα, δεν χωράνε μεσοβέζικες λύσεις. Για μένα ένας είναι ο δρόμος και αυτό φαίνεται και από την πορεία της ζωής μου, και της προσωπικής και της επαγγελματικής. Ελάχιστα ξέφυγα από τον δρόμο μου και αυτό το έκανα για να βρω και να ξαναγυρίσω στον δρόμο που εξ αρχής είχε χαραχτεί για μένα.

Τα επόμενα καλλιτεχνικά σας σχέδια;
Μετά το τέλος της παράστασης στην Κρήτη, θα γίνουν παραστάσεις και στην υπόλοιπη Ελλάδα, μετά στο εξωτερικό. Για την επόμενη σεζόν κουβεντιάζω με τον φίλο μου τον Μανούσο Μανουσάκη για μια θεατρική δουλειά στην Αθήνα, μια ταινία-κωμωδία θα βγει τον Χειμώνα την οποία έχω κάνει με τον Ζερβό, επίσης έχω κάνει γυρίσματα και για μια άλλη ταινία που θα ολοκληρωθεί την Άνοιξη που μας έρχεται. Αυτές είναι οι δραστηριότητές μου και πάνω από όλα το Θέατρο.


___________
από το: http://www.haniotika-nea.gr/lefteri-foni-tou-kazanzaki-ine-pio-katallili-aftin-tin-epochi/#ixzz3IfsRm1J4

Η τελευταία συνέντευξη του Νίκου Καζαντζάκη

http://www.pare-dose.net/

Ένα σπάνιο οπτικοακουστικό απόσπασμα, από συνέντευξη, την οποία έδωσε ο Νίκος Καζαντζάκης για την γαλλική τηλεόραση.

Η συνέντευξη δόθηκε, στις 22 Μαΐου 1957, λίγους μήνες πριν, του θανάτου του μεγάλου Έλληνα λογοτέχνη, σε δύο ανθρώπους των γραμμάτων και δημοσιογράφους, τον Pierre Dumayet και τον Max-Pol Fouchet. Η συνέντευξη αφορούσε δύο από τα βιβλία του Καζαντζάκη, τον «Ζορμπά» και τον «Φτωχούλη του Θεού», που ήταν και το πιο πρόσφατο...

http://www.pare-dose.net/?p=3911

Φίλμ ντοκουμέντο.Η κηδεία του Καζαντζάκη.

Αρχείο μουσείου Ν.Καζαντζάκη.

Συνέντευξη του Ν. Καζαντζάκη στη Γαλλική Ραδιοφωνία

Ο λόγος του Νίκου Καζαντζάκη είναι το Ελληνικό Ευαγγέλιο.
Το παρόν βίντεο αποτελεί τη συλλογή και συνένωση 26 αποσπασμάτων, της συνέντευξης του Νίκου Καζαντζάκη στη Γαλλική ραδιοφωνία και τον Pierre Sipriot.

Από το xangelos.blogspot.com

Ο ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ

  Σαν σήμερα έφυγε ο σπουδαίος Νίκος Καζαντζάκης  

26 Οκτωβρίου 2014 // RedWire

Αναγνωρίστηκε ως ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες λογοτέχνες και ως ο περισσότερο μεταφρασμένος παγκοσμίως. 

Ο Νίκος Καζαντζάκης έγινε ευρέως γνωστός μέσω της κινηματογραφικής απόδοσης των έργων του «Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται», «Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» και «Ο Τελευταίος Πειρασμός».

Γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης στις 18 Φεβρουαρίου του 1883. Ήταν γιος του εμπόρου γεωργικών προϊόντων και κρασιού Μιχάλη Καζαντζάκη και της Μαρίας και είχε δύο αδελφές.

Στο Ηράκλειο έβγαλε το γυμνάσιο και το 1902 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου ξεκίνησε νομικές σπουδές. Εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα το 1906 δημοσιεύοντας το δοκίμιο «Η Αρρώστια του Αιώνος» και το πρώτο του μυθιστόρημα «Όφις και Kρίνο» (με το ψευδώνυμο Κάρμα Νιρβάμη). Τον επόμενο χρόνο ξεκίνησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι. Το 1910 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Το 1911 παντρεύτηκε τη Γαλάτεια Αλεξίου, στην εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου, στο νεκροταφείο Ηρακλείου, κι αυτό γιατί φοβόταν τον πατέρα του, που δεν ήθελε για νύφη τη Γαλάτεια. Στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, το 1912, κατατάχτηκε εθελοντής, αποσπασμένος στο γραφείο του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου.

Το 1919 ο Ελευθέριος Βενιζέλος διόρισε τον Καζαντζάκη Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Περιθάλψεως με αποστολή τον επαναπατρισμό Ελλήνων από την περιοχή του Καυκάσου. Οι εμπειρίες που αποκόμισε αξιοποιήθηκαν αργότερα στο μυθιστόρημα του «Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται». Τον επόμενο χρόνο, μετά την ήττα του κόμματος των Φιλελευθέρων, ο Καζαντζάκης αποχώρησε από το Υπουργείο Περιθάλψεως και πραγματοποίησε αρκετά ταξίδια στην Ευρώπη.

Εργάστηκε ως ανταποκριτής των εφημερίδων Ελεύθερος Τύπος και Καθημερινή, εκδίδεται το διαζύγιό του με την πρώτη του σύζυγο και γνωρίζει την Ελένη Σαμίου, το 1924 με την οποία έζησε 21 χρόνια χωρίς γάμο. Τον Μάιο του 1927 απομονώθηκε στην Αίγινα με σκοπό την ολοκλήρωση της «Οδύσσειας». Τον ίδιο χρόνο ξεκίνησε την ανθολογία των ταξιδιωτικών του άρθρων για την έκδοση του πρώτου τόμου του «Ταξιδεύοντας», ενώ το περιοδικό Αναγέννηση, του Δημήτρη Γλυνού, δημοσίευσε την «Aσκητική», το φιλοσοφικό του έργο.

Τον Οκτώβριο του 1927, ο Καζαντζάκης φεύγει για τη Μόσχα προσκαλεσμένος από την κυβέρνηση της Σοβιετικής Ένωσης, για να πάρει μέρος στις γιορτές για τα δεκάχρονα της Οκτωβριανής Επανάστασης. Εκεί γνωρίστηκε με τον Ελληνορουμάνο λογοτέχνη Παναΐτ Ιστράτι, μαζί με τον οποίον επέστρεψε στην Ελλάδα. Το 1930 θα δικαζόταν, πάλι, ο Καζαντζάκης για αθεϊσμό, για την «Ασκητική». Η δίκη ορίσθηκε για τις 10 Ιουνίου, αλλά κι αυτή δεν έγινε ποτέ. To 1931 επέστρεψε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε εκ νέου στην Αίγινα, όπου ανέλαβε τη συγγραφή ενός γαλλοελληνικού λεξικού. Το 1943 ολοκλήρωσε τη συγγραφή του μυθιστορήματός του «Ο βίος και η πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά».

Μετά την αποχώρηση των Γερμανών, δραστηριοποιήθηκε έντονα στην ελληνική πολιτική ζωή, αναλαμβάνοντας την προεδρία της Σοσιαλιστικής Εργατικής Κίνησης, ενώ διετέλεσε και υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου της κυβέρνησης του Σοφούλη από τις 26 Νοεμβρίου του 1945 έως τις 11 Ιανουαρίου του 1946.

Παραιτήθηκε από το αξίωμά του μετά από την ένωση των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων. Το Μάρτιο του 1945 προσπαθεί να πάρει μια θέση στην Ακαδημία της Αθήνας, αλλά αποτυγχάνει για δύο ψήφους. Τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου παντρεύεται την Ελένη Σαμίου, στον Άι - Γιώργη τον Καρύτση, με κουμπάρους τον Άγγελο και την Άννα Σικελιανού.

Τρεις φορές προτάθηκε ο Καζαντζάκης για το Βραβείο Νόμπελ. Επίσης δυο φορές προτάθηκε, το 1952 και 1953, απ' τη Νορβηγική Εταιρεία Λογοτεχνών, ποτέ όμως απ' την Ακαδημία της Αθήνας. Το 1953 προσβλήθηκε από μία μόλυνση στο μάτι, γεγονός που τον υποχρέωσε να νοσηλευτεί αρχικά στην Ολλανδία και αργότερα στο Παρίσι.

Τελικά έχασε την όρασή του από το δεξί μάτι. Ενώ ο Καζαντζάκης είχε επιστρέψει από την Αντίμπ στην Ελλάδα, η Ορθόδοξη Εκκλησία εκκινούσε τη δίωξή του. Κατηγορήθηκε ως ιερόσυλος, με βάση αποσπάσματα από τον «Kαπετάν Mιχάλη» και το σύνολο του περιεχομένου του «Τελευταίου Πειρασμού». Ο ίδιος ο Καζαντζάκης, απαντώντας στις απειλές της εκκλησίας για τον αφορισμό του, έγραψε σε επιστολή του: Μου δώσατε μια κατάρα, Άγιοι Πατέρες, σας δίνω μια ευχή: Σας εύχομαι να 'ναι η συνείδησή σας τόσο καθαρή όσο η δική μου και να 'στε τόσο ηθικοί και θρήσκοι όσο είμαι εγώ.

Το 1957 η υγεία του είχε κλονιστεί από λευχαιμία. Νοσηλεύτηκε στην Κοπεγχάγη όπου τελικά κατέληξε στις 26 Οκτωβρίου του 1957 σε ηλικία 74 ετών. Στον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη στο Ηράκλειο Κρήτης, χαράχθηκε, όπως το θέλησε ο ίδιος, η επιγραφή: Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβούμαι τίποτα, είμαι λέφτερος.

Δείτε  το ντοκυμαντέρ αφιέρωμα για τον Ν. Καζαντζάκη και την εποχή του

στην δ/νση:     http://youtu.be/YZc3pp6kZiA

Χρονολογία Παραγωγής / Πρώτης Εκπομπής Τρίτη, 1 Ιανουαρίου 2002
Το συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ» ερευνά τη ζωή και το έργο του συγγραφέα ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (γενν. 1883-πέθ. 1957). Παρατίθενται πληροφορίες για τη γενέτειρά του Μυρτιά στην Κρήτη, τα σχολικά του χρόνια και τις σπουδές του. Η συγγραφική του δραστηριότητα ξεκινά στα 1906 μόλις έχει ολοκληρώσει τις σπουδές του, με τη δημοσίευση του δοκιμίου «Η Αρρώστια του Αιώνος» στο περιοδικό «Πινακοθήκη». Μελετητές του έργου του καταθέτουν τις απόψεις τους και γίνεται πλήρης παρουσίαση με τη συνοδεία φωτογραφικού υλικού, τόσο της προσωπικής-οικογενειακής ζωής όσο και του συγγραφικού και μεταφραστικού του έργου, με εκδόσεις σε όλο τον κόσμο. Η παρουσίαση επιστολών του συγγραφέα Ν. ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ στο φίλο του, συγγραφέα επίσης ΘΡΑΣΟ ΚΑΣΤΑΝΑΚΗ, χρησιμοποιείται ως έμμεση αλλά ουσιαστική προσωπική «παρουσία» του συγγραφέα στην εκπομπή. Το ντοκιμαντέρ παρακολουθεί τις φιλοσοφικές του αναζητήσεις, τους προβληματισμούς του, τα ταξίδια του και τις συναναστροφές του με προσωπικότητες τόσο της ελληνικής όσο και της παγκόσμιας πνευματικής ζωής, κάνοντας ταυτόχρονα αναδρομή σε σύγχρονα ιστορικοπολιτικά γεγονότα της εποχής του Ν. ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ. 
Μιλούν οι συγγραφείς ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ και ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ, ο ποιητής ΝΑΝΟΣ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ και ο πανεπιστημιακός καθηγητής ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΕΡΑΚΛΗΣ. 
Την εκπομπή πλαισιώνει επίσης αρχειακό οπτικοακουστικό υλικό: προβάλλονται, μεταξύ άλλων, πλάνα αρχείου από ιστορικά γεγονότα του μεσοπολέμου, σκηνές από το σίριαλ του Β. Γεωργιάδη «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», και περιέχονται ηχητικά αποσπάσματα με τη φωνή του Ν. ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ.

Ελληνες Λογοτέχνες