ΘΕΜΑΤΑ
Ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος ως Καζαντζάκης, στη νεότητά του
«Report to Zorba» είναι ο προσωρινός τίτλος της νέας ταινίας, που αποτελεί ουσιαστικά κινηματογραφική μεταφορά της βιογραφίας του Νίκου Καζαντζάκη, όπως ο ίδιος την ανέπτυξε στο βιβλίο του «Αναφορά στον Γκρέκο». Τα γυρίσματα θα ξεκινήσουν το 2016.
Τρία χρόνια μετά το «Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι», την ταινία του Γιάννη Σμαραγδή για τον Ιωάννη Βαρβάκη, ο σκηνοθέτης έχει ήδη γράψει το σενάριο και βρει παραγωγούς για το επόμενο μεγάλο πρότζεκτ, που ακολουθεί τα ίδια μονοπάτια με τα προηγούμενα. «Report to Zorba» είναι ο προσωρινός τίτλος της νέας ταινίας, που αποτελεί ουσιαστικά κινηματογραφική μεταφορά της βιογραφίας του Νίκου Καζαντζάκη, όπως ο ίδιος την ανέπτυξε στο βιβλίο του «Αναφορά στον Γκρέκο». Τα γυρίσματα θα ξεκινήσουν το 2016 και για μία ακόμη φορά πρόκειται για διεθνή συμπαραγωγή.
Τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες, Ελλάδα, Γαλλία, Αυστρία, Γερμανία, και μια πολύ μακρινή, η Κίνα, θα είναι συμπαραγωγοί και, με εξαίρεση τον Κινέζο εκπρόσωπο, όλοι βρέθηκαν στο πλευρό του σκηνοθέτη στη χθεσινή παρουσίαση της ταινίας. Στάθηκαν όλοι στο γεγονός πως πρόκειται για ένα ακόμη έργο στο κινηματογραφικό πάνθεον του Καζαντζάκη, μετά τον «Τελευταίο πειρασμό» του Σκορσέζε (1988) και το «Zorba the Greek» (Αλέξης Ζορμπάς) του Κακογιάννη (1960).
Η ταινία θα είναι πολύγλωσση. Θα μιληθούν όσες γλώσσες μιλούσε και ο ίδιος ο Καζαντζάκης: ελληνικά, γαλλικά, γερμανικά και κινεζικά. Την ίδια λογική θα ακολουθήσουν και τα γυρίσματα, καθώς η κάμερα θα μεταφερθεί σχεδόν σε όσα μέρη ταξίδεψε και ο ίδιος. Ακόμη και στη μακρινή Κίνα. Ενδιαφέρον αποτελεί το γεγονός ότι ιστορικός κινηματογράφος της Βιέννης, που πλέον ανήκει στα μνημεία της πόλης, θα ανοίξει ειδικά για τη σκηνή που ο Καζαντζάκης παρακολουθεί εκεί μια ταινία - θα προβληθεί με τα ίδια μέσα που γίνονταν τότε.
Ωστόσο η εμμονή στη λεπτομέρεια δεν φαίνεται να είναι το μόνο χαρακτηριστικό της ταινίας. Το καστ αποτελεί ακόμη ένα από τα ατού της, καθώς, όπως και στις προηγούμενες παραγωγές του, έτσι και τώρα ο Γιάννης Σμαραγδής επέλεξε τόσο Ελληνες όσο και ξένους ηθοποιούς για τους κεντρικούς ρόλους.
Προς το παρόν ανακοινώθηκαν μόνο τα ονόματα των Ελλήνων: ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος θα ενσαρκώσει τον ίδιο τον συγγραφέα σε νεαρή ηλικία (άγνωστος παραμένει ο ξένος ηθοποιός που θα τον υποδυθεί σε μεγαλύτερη), η Μαρίνα Καλογήρου θα παίξει τη γυναίκα του, Ελένη Καζαντζάκη, ο Θοδωρής Αθερίδης θα υποδυθεί τον Γιώργη Ζορμπά και η Ζέτα Δούκα, σε μια πραγματικά ρεαλιστική μεταμόρφωση, θα γίνει η Μελίνα Μερκούρη, με την οποία ο Καζαντζάκης συναντήθηκε στην Αντίπολη της Γαλλίας για να συζητήσουν, μαζί με τον Ντασσέν, τις λεπτομέρειες της κινηματογραφικής μεταφοράς τού «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», το 1957. Μαζί τους και ο Στάθης Ψάλτης, στον δραματικό ρόλο ενός καλόγερου.
«Θα ήθελα, αν γινόταν, η ταινία να μην έχει καθόλου όνομα σκηνοθέτη» δήλωσε ο Γιάννης Σμαραγδής. «Και αυτό γιατί δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένα συνονθύλευμα αγάπης ανάμεσα σε όσους εργάζονται γι’ αυτή. Είναι μια ταινία απολύτως χρήσιμη αυτή τη στιγμή για τη χώρα μας, που δοκιμάζεται προσωρινά. Ο Καζαντζάκης είναι μια προσωπικότητα οικουμενική και πολύπλευρη, με παγκόσμια ακτινοβολία, και αυτό το φιλμ για τη ζωή του θα ενισχύσει την εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό. Ταυτόχρονα οι Ελληνες θα παρηγορηθούν και θα πάρουν δύναμη. Πρόκειται για μια κινηματογραφική περιπέτεια με στοιχεία που αναδεικνύουν το καλύτερο που έχουν μέσα τους οι άνθρωποι».
Οσο για τον τρόπο προσέγγισης του θέματος, αν θα παρουσιαστεί μια εξιδανικευμένη εικόνα του Καζαντάκη, καθώς δεν γίνεται καμία αναφορά στην πρώτη του γυναίκα ή σε όσα αρνητικά έχουν γραφεί ή ακουστεί γι’ αυτόν, ο σκηνοθέτης ξεκαθάρισε: «Ο Καζαντζάκης επέλεξε να δώσει στην “Αναφορά στο Γκρέκο” στοιχεία για τον βίο και την πολιτεία του. Εκεί βασιστήκαμε εμείς κι εκεί δεν γίνεται καν λόγος για τη Γαλάτεια Καζαντζάκη.
Από την άλλη, τόσο εκείνη όσο και ο αδερφός της είχαν γράψει πραγματικά άσχημα πράγματα γι’ αυτόν, στα οποία ωστόσο ο ίδιος δεν έδωσε ποτέ ούτε απάντηση ούτε συνέχεια. Ηταν μεγαλόκαρδος και υπεράνω καταστάσεων. Ωστόσο δεν είχε λάβει τα εύσημα που του έπρεπαν από την πατρίδα του όσο ζούσε. Καιρός να αποκατασταθεί η τιμή του».
Και οι τρεις συμπαραγωγοί (Στέλιος Ζιάννης - Γερμανία, Βενσάν Μισό - Γαλλία, Tόμας Κρίστιαν Αϊχτιγκερ - Αυστρία) συμφώνησαν ότι δύσκολα βρίσκει κάποιος πλέον μεταφρασμένα βιβλία του Καζαντζάκη στις χώρες τους. Ειδικά στη Γερμανία, δεν υπάρχει σχεδόν κανένα. «Το έργο του τείνει να ξεχαστεί» δήλωσε ο Στέλιος Ζιάννης από τη γερμανική εταιρεία παραγωγής. «Η ταινία είναι ένας τρόπος να αντιστραφεί αυτό, καθώς ο Καζαντζάκης θα παρουσιαστεί ως γέφυρα που θα ενώσει την Ελλάδα με τον υπόλοιπο κόσμο».
