Μια παράσταση επίκαιρη, καθώς το 2013 συμπληρώθηκαν 130 χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Καζαντζάκη, ενώ φέτος, 400 χρόνια από τον θάνατο του Ελ Γκρέκο.

ΤΑΚΗΣ ΧΡΥΣΙΚΑΚΟΣ: «Η λεύτερη φωνή του Καζαντζάκη είναι η πιο κατάλληλη αυτήν την εποχή»

Γράφει: Ελένη Φουντουλάκη*



«Αυτήν την εποχή που αισθάνομαι ότι η χώρα μου έχει υποδουλωθεί ουσιαστικά, πιστεύω ότι η λέφτερη φωνή του Καζαντζάκη είναι η πιο κατάλληλη. Και η κραυγή του αυτή πρέπει να ακουστεί» λέει ο ηθοποιός Τάκης Χρυσικάκος ο οποίος πρωταγωνιστεί και σκηνοθετεί τη θεατρική παράσταση “Αναφορά στον Γκρέκο” του μεγάλου Κρητικού συγγραφέα Νίκου Καζαντζάκη που “ανεβαίνει” στην σκηνή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ. για τη χειμερινή περίοδο.
Μια παράσταση επίκαιρη, καθώς το 2013 συμπληρώθηκαν 130 χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Καζαντζάκη, ενώ φέτος, 400 χρόνια από τον θάνατο του Ελ Γκρέκο. Με αφορμή το έργο οι “διαδρομές μίλησαν με τον σπουδαίο ηθοποιό για την παράσταση, τη σχέση του με τον Καζαντζάκη και την Κρήτη, το Θέατρο, τον ρόλο του Πολιτισμού σε περιόδους κρίσης. Ο ίδιος πιστεύει πάντως ότι πριν χρεοκοπήσουμε οικονομικά, χρεοκόπησαν πρώτα οι αξίες μας ενώ πολλά βασίζονται και στην έλλειψη παιδείας.
Η “Αναφορά στον Γκρέκο”, είναι το τελευταίο έργο του μεγάλου Κρητικού συγγραφέα. Ενα είδος πνευματικής αυτοβιογραφίας ή, όπως τη χαρακτηρίζει ο ίδιος ο Καζαντζάκης, μια “αναφορά” με τη στρατιωτική έννοια του όρου, σχετικά με τους στόχους του και τις προσπάθειές του. Υπάρχει κάποιος λόγος που επιλέξατε να παρουσιάσετε αυτήν την περίοδο το συγκεκριμένο έργο, μια περίοδο που η Ελλάδα και οι Ελληνες περνάνε από μια μεγάλη δοκιμασία;
Τα τελευταία χρόνια τέτοιες επιλογές κάνω. Πριν τον Καζαντζάκη, ανέβασα έργο του Παπαδιαμάντη. Διότι πιστεύω ότι η οικονομική κρίση που βιώνουμε είναι πρωτίστως κρίση αξιών. Γι’ αυτό και η κοινωνία πρέπει να στρέψει την προσοχή της στις μεγάλες αξίες μέσα από τα έργα των ιερών φωνών του Καζαντζάκη, του Παπαδιαμάντη κ.ά.. Να ξαναδούμε από πού ερχόμαστε και γιατί αποκοπήκαμε από τις ρίζες μας. Πιστεύω ότι τα θέλαμε όλα χωρίς να κάνουμε τίποτα, π.χ. να έχουμε χρήματα χωρίς να δουλεύουμε, να παίρνουμε διπλώματα χωρίς να μελέτη, χωρίς να κοπιάζουμε. Επομένως όλα είναι ζήτημα Παιδείας. Και η Παιδεία, η Εκπαίδευση έχει μέσα το ρήμα παιδεύομαι για να αποκτήσω την γνώση. Ειδικά αυτή την εποχή που αισθάνομαι ότι η χώρα μου έχει υποδουλωθεί ουσιαστικά, πιστεύω ότι η λέφτερη φωνή, του Καζαντζάκη είναι η πιο κατάλληλη. Και η κραυγή του αυτή πρέπει να ακουστεί. Αλλωστε αυτό είναι το τελευταίο μεγάλο του έργο όπου όλες οι αρχές της ζωής του, της σκέψης του, της διαδρομής του, όλα τα νοήματα, τα “πιστεύω” του, όλα είναι συμπυκνωμένα μέσα εκεί.

Ποια είναι τα διαχρονικά μηνύματα που στέλνει το έργο;
Στέλνει τα μηνύματα του ανθρώπου που αγωνίζεται και πονάει. Γιατί αυτό είναι το γνώρισμα του Καζαντζάκη. Αυτός ήταν και ο δικός του αγώνας: ο πόνος του αγωνιζόμενου ανθρώπου. Και να μπορέσει να τονίσει όσο μπορεί την αγάπη και την ελευθερία του ανθρώπου. Επίσης ένα άλλο στοιχείο που είναι πολύ σημαντικό για μένα είναι η φοβερή πίστη που έχει ο Καζαντζάκης. Είναι κάτι που με συγκινεί πάρα πολύ, γιατί μέσα από αυτό πηγάζει και η δύναμή του. Επίσης η λατρεία του για την Κρήτη, ό,τι και αν έγραφε, ό,τι κι αν έκανε ήταν για να βοηθήσει τον τόπο του.
«Γιατί πιστεύοντας με πάθος κάτι που δεν υπάρχει ακόμα, το δημιουργούμε… ανύπαρχτο είναι ό,τι δεν πεθυμήσαμε αρκετά», έγραφε χαρακτηριστικά ο Ν. Καζαντζάκης. Ναι, είναι βαθιά θρησκευόμενος ο λόγος του Καζαντζάκη.
Είχε βαθιά πίστη αλλά είχε με τον δικό του τρόπο. Δεν ακολουθούσε τους παπάδες αλλά ακολουθούσε την πρωτογενή πορεία του Χριστού, δεν ακολουθούσε την εξουσία αλλά την ουσία της θρησκείας, και αυτή ήταν η μεγάλη ρήξη που είχε με την Ελλαδική Εκκλησία. Δεν είχε να κάνει με την πίστη του. Η πίστη του ήταν βαθιά και μακάρι να την είχαν όλοι.
Πρωταγωνιστείτε αλλά και σκηνοθετείτε μαζί. Αντιμετωπίσατε δυσκολίες ως προς την προσέγγιση του διπλού αυτού ρόλου;
Βέβαια αντιμετώπισα. Τέσσερις μήνες χρειάστηκαν για να κάνω τη θεατρική προσαρμογή αφού επέλεξα αποσπάσματα από την “Αναφορά στον Γκρέκο” ενώ έπειτα χρειάστηκαν και τέσσερις μήνες καθημερινές πρόβες. Χάραξα μεν πώς θα γίνει η παράσταση αλλά επειδή δεν μπορούσα να έχω την εικόνα του εαυτού μου, με βοήθησε πολύ η Εμμανουέλα Αλεξίου στη σκηνοθεσία, η οποία κατάγεται και αυτή από την Κρήτη ενώ στις μουσικές επιλογές ο “Χαΐνης” Δημήτρης Αποστολάκης.

Η κρίση επηρεάζει το Θέατρο, τις Τέχνες γενικότερα;
Ναι, απόλυτα την επηρεάζει. Εγώ είχα την ουτοπία πως μέσα από την κρίση αυτή που ζούμε, τα πράγματα θα γινόταν καλύτερα με την έννοια ότι ο κόσμος θα στρεφόταν σε αξίες πιο πραγματικές. Αλλά δυστυχώς αυτό δεν έγινε. Είναι τόσο διαβρωμένη η ελληνική κοινωνία από τη μεταπολίτευση και ύστερα, που βλέπουμε ότι και στο θέαμα π.χ. στην τηλεόραση, στο Θέατρο όπως και στις άλλες εκδηλώσεις της ζωής μας, ο κόσμος προτιμά ό,τι πιο φθηνό. Βεβαίως υπάρχει μια μικρή μερίδα που αναζητούν το ποιοτικό και σε αυτήν απευθυνόμαστε.

Πώς βλέπετε τις προσπάθειες των ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. και ειδικότερα του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης;
Πιστεύω ότι αυτό που τόλμησε να κάνει η αείμνηστη Μελίνα, ένας άνθρωπος με όραμα, δεν το έκανε κανένας άλλος υπουργός Πολιτισμού από τον θάνατό της και μετά. Η Τέχνη, ο Πολιτισμός δεν θέλει λογιστική διαχείριση αλλά έναν άνθρωπο με έμπνευση και όραμα. Σήμερα δυστυχώς φτάσαμε στο σημείο κάποιοι δήμαρχοι -διορισμένοι των κομμάτων- να κλείνουν τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. που με τόσο κόπο και πόνο γίνανε. Υπουργοί πολιτισμού να μην παρέχουν κονδύλια. Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης είναι σήμερα ένα από τα ελάχιστα που συντηρούνται με κόπο, με ιδρώτα και με ελάχιστα χρήματα. Κλείνουν Θέατρα και πρέπει να φωνάξουμε γι’ αυτό, να κάνουμε ό,τι μπορούμε για τον Πολιτισμό μας. Στην Κρήτη από τις παραστάσεις που έδωσα πέρυσι, είδα την αξία του έργου, είδα την συγκίνηση που προκαλεί και τι σημαίνει για την Κρήτη ο Καζαντζάκης. Γι’ αυτό και την πρότεινα στον φίλο μου Μιχάλη Αεράκη, η παράσταση να έρθει και να παρουσιαστεί κανονικά στην Κρήτη, ίσως σε όλη την Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Πρέπει να δείξουμε την ταυτότητά μας, πρώτα σε εμάς και μετά παρά έξω.

Ποιος ο ρόλος του Πολιτισμού και των πνευματικών ανθρώπων σε περιόδους κρίσης;
Σε περιόδους κρίσης οι πνευματικοί άνθρωποι βγαίνουν μπροστά και κάνουν πράγματα. Όμως σήμερα, στην Ελλάδα της κρίσης, συμβαίνει κάτι που πρέπει να ψάξουμε και να βρούμε τις αιτίες: Οι πνευματικοί άνθρωποι αυτήν την εποχή που διανύουμε, σωπαίνουν. Κάποιος λόγος υπάρχει. Εχει επικρατήσει ο βούρκος, οι “φελοί”, το εύκολο; Τι έχει κάνει τους πνευματικούς ανθρώπους αυτήν τη στιγμή να σωπαίνουν; Ίσως γιατί οι άνθρωποι δεν τους ακούν.

Η σχέση σας με την Κρήτη ποια είναι;
Εγώ κατάγομαι από τη Μάνη, αλλά πιστεύω ότι αυτοί οι δύο τόποι, η Κρήτη με τη Μάνη, έχουν κοινά σημεία όπως και οι άνθρωποί τους έχουν μεγάλη ευθύνη. Εγώ προσωπικά πιστεύω ότι έχω μεγάλη σχέση με τον Καζαντζάκη και την Κρήτη ως προς τον τρόπο, τον δωρικό που βλέπω τα πράγματα. Για μένα τα πράγματα είναι απόλυτα, δεν χωράνε μεσοβέζικες λύσεις. Για μένα ένας είναι ο δρόμος και αυτό φαίνεται και από την πορεία της ζωής μου, και της προσωπικής και της επαγγελματικής. Ελάχιστα ξέφυγα από τον δρόμο μου και αυτό το έκανα για να βρω και να ξαναγυρίσω στον δρόμο που εξ αρχής είχε χαραχτεί για μένα.

Τα επόμενα καλλιτεχνικά σας σχέδια;
Μετά το τέλος της παράστασης στην Κρήτη, θα γίνουν παραστάσεις και στην υπόλοιπη Ελλάδα, μετά στο εξωτερικό. Για την επόμενη σεζόν κουβεντιάζω με τον φίλο μου τον Μανούσο Μανουσάκη για μια θεατρική δουλειά στην Αθήνα, μια ταινία-κωμωδία θα βγει τον Χειμώνα την οποία έχω κάνει με τον Ζερβό, επίσης έχω κάνει γυρίσματα και για μια άλλη ταινία που θα ολοκληρωθεί την Άνοιξη που μας έρχεται. Αυτές είναι οι δραστηριότητές μου και πάνω από όλα το Θέατρο.


___________
από το: http://www.haniotika-nea.gr/lefteri-foni-tou-kazanzaki-ine-pio-katallili-aftin-tin-epochi/#ixzz3IfsRm1J4